Erik Ağaçlarında Goble Terbiyesi

Erik Ağaçlarında Goble Terbiyesi

Goble terbiye sistemi halk arsında kâse veya vazo budama olarak da bilinir. Daha çok nemli bölgelerde uygulanır. Bu sistemde, ağacın orta kısmının açılarak yeterli ışıklanma ve hava akımının sağlanması amaçlanır.Goble terbiye sistemi uygulanırken ana gövde üzerinde birbirlerinden farklı noktalarda ve farklı yönlere doğru çıkan 3-5 ana dal ve bu dallarayardımcı olarak ana daldan küçük dallar oluşturulur.

Birinci yıl, dikilen fidanlar dalsız ise 70-100 cm’den tepe kesimi yapılır.Tepe kesim yüksekliği bölgenin iklim koşullarına göre ayarlanmalıdır.Bahçe tesis edilen bölgede ilkbahar geç don tehlikesi varsa yüksektentaçlandırılmalıdır. Tepe kesimleri gözün hemen üstünden (0,5cm-1 cm) ve hafif meyilli olarak yapılamalıdır. Eğer diktiğimiz fidanlarda yeterli miktarda yan dal varsa yan dalların 1/3’ü oranında ve dışa bakan göz üzerinden uç alımı yapılır. İkinci ve üçüncü yıl ana gövde üzerinde ürünü ve ağacın tacını oluşturacak yan dallar oluşturulmaya gayret edilir. Yan dalların yardımcı dalları yıllar itibariyle oluşturulur.

Yardımcı dallar oluşturulurken bunların aynı noktadan çıkmamasına ve oluşturulan dalların birbirine girmemesine dikkat edilmelidir. Özellikle ağaç taçlarının şekillendirildiği ilk yıllarda yaz budaması ve dalların gövdeden çıkış açılarının genişletilmesine özen gösterilmelidir. Yaz budaması, ağaçların daha erken ürüne yatmasına yol açacak gereksiz dalların yazdan çıkartılması ağaçtaki besin maddelerinin boşa harcanmasını engelleyecektir. Yazın yapılacak dal açımları dal ile ana gövde arasına kargı koyarak, rafya ile yere veya gövdeye bağlayarak yapılabilir.

Dal çıkış açısının genişliği bölge, çeşit ve ağaç yapısına göre değişmekle birlikte ana gövdeye 45 -60 derece aralığında yapılması yeterli olacaktır. Ağaçlar tam verim çağına gelince budamada uç alımı yapılmamalı, meyve gözü veya zayıf sürgün üzerinden geriye doğru kesimler yapılarak ağacın tacı kontrol altında tutulmalıdır Merkezi Lider Terbiye Sistemi Avrupa grubu erikler dik gelişme eğiliminde olduklarından merkezi lider terbiye sistemi en uygun olan sistemdir. Merkezi lider terbiye sistemindeki amaç; ana gövde üzerinde 40-60 cm aralıklarla 3-4 kat oluşturmak ve her katta 4-6 arasında yan dal oluşturmaktır. Yukarıdan aşağıya doğru genişleyen konik bir şekil hedeflenmelidir.Birinci yıl, dikilen fidanlar dalsız ise 70-100 cm den tepe kesimi yapılır.

Tepe kesim yüksekliği bölgenin iklim koşullarına göre ayarlanmalıdır. Tepe kesimi aşı sırtının ters istikametinde yapılmalıdır. Bahçe tesis edilen bölgede ilkbahar geç don tehlikesi varsa yüksekten taçlandırılmalıdır. Tepe kesimleri gözün hemen üstünden (0,5 cm-1 cm) ve hafif meyilli yapılmalıdır. Fidanda yeterli miktarda yan dal var ise tepe kesimi daha yukarıdan, yok ise daha aşağıdan yapılmalıdır.

Yan dallarda 1/3 oranında dışa bakan göz üzerinden uç alımı yapılır. Yan dallarla tepe kesim mesafesi arasında mutlaka 15-20 cm’lik boşluk bırakılmalıdır. İkinci ve üçüncü yıllar tepe kesimleri mutlaka bir önceki yıllara göre ters olarak yapılmalı, fidanın en üst noktası ile dikim noktası aynı hizada tutulmalıdır. Her yıl bir kat oluşturarak 3-4 yılda ağacın ana çatısı oluşturulmalıdır. Yan dallara da mutlaka yardımcı küçük dallar bırakılmalıdır.

Goble sisteminde olduğu gibi ağaç şekli oturana kadar yaz aylarında dal açmaları yapılmalı ve gereksiz dallar çıkartılmalıdır. Dal çıkış açısı bölge ve ağaç yapısına göre değişmekle birlikte ana gövdeye 45-60 derece aralığında yapılması yeterlidir. Ağaçlara istenilen şekil verildikten sonra uç alımı yapılmamalı ağaçların büyüklük ve şekillerini muhafaza için zayıf dal üzerinden kesim, zayıf dal yok ise meyve gözü üzerinden kesimler yapılmalıdır.
Top